Некропола стећака - Г. Загони

Bijeljina 17. 04. 2012

Press RS

NeobiČno otkriĆe u semberskom selu Zagoni
Oranica puna stećaka

Meštani bijeljinskog sela Zagoni pozvali su arheologe iz RS i regiona da istraže njivu Milana Maksimovića jer se u zemlji nalazi veliki broj stećaka! Zagonjani veruju da se radi o vrednom arheološkom nalazištu koje može da proslavi njihovo selo.



Domaćin iz Zagona Milan Maksimović tvrdi da njegova njiva Mramorje obiluje „čudnim kamenjem" koje podseća na nadgrobne spomenike iz prošlosti. On kaže da kada god uđe traktorom u tu njivu, naleti na ovo kamenje na dubini od 10 do 20 centimetara. Pre nekoliko dana Milan je sa svojim komšijama pokušao da sastavi jedan kameni blok, čiji su delovi iskopani prilikom oranja pre desetak godina.
Skriveno blago

- Kada su kamene gromade iskopane iz zemlje, samo smo ih odgurali u šumu. Međutim, pošto je na kamenju bilo iscrtanih znakova, kopkalo nas je o čemu se radi. Pozvao sam komšije da sastavimo polupani kameni blok i pred nama se ukazao pravi nadgrobni spomenik. Znamo da su ovakvi kameni blokovi karakteristični za neka druga područja na Balkanu, ali otkud kod nas, i to baš na mojoj njivi, stvarno ne znam. U jednom delu njive, na dubini od oko desetak centimetara, leže redovi kamenja koji mi već decenijama predstavljaju problem prilikom oranja - kaže Milan Maksimović.
Njegov komšija Stevan Maksimović kaže da je u prošlosti često obrađivao tu poljanu i da je prilikom svakog oranja nailazio na kamene blokove.
- Neko kamenje je iskopano još šezdesetih godina prošlog veka i od tada o ovom mestu su ispričane brojne legende. Neki ljudi kažu da se radi o starom groblju, neki opet da je u pitanju verski objekat, a oni sa najviše mašte smatraju da je ispod kamenih blokova skriveno blago - navodi on.


Mi­ste­ri­ja... Ka­me­nje pro­na­đeno u Zagonima

Gavrilo Antonić iz Zavičajnog kluba „Zagoni" kaže da je pre rata postojalo interesovanje arheologa za ovaj lokalitet, ali ističe da su ratna dešavanja zaustavila sve radove.

- Veliko je pitanje da li su ovako veliki kameni blokovi dopremljeni u Zagone sa nekog drugog lokaliteta ili predstavljaju ostatke neke građevine koja je baš tu izgrađena. U blizini nema nikakvih stena ili kamenoloma. Najbliže mesto gde se može naći ovakva vrsta kamena je na majevičkom brdu Baljak, koje je udaljeno više od dvadeset kilometara. Pre rata su dolazili arheolozi iz Tuzle da vrše istraživanja i oni su procenili da je reč o nadgrobnom spomeniku iz 14. veka. S druge strane, bilo je i ocena da su to temelji neke bogomolje - kaže Antonić.


Matić: Ima tu nešto!
Profesor i meštanin Zagona Risto Matić godinama istražuje prošlost ovog semberskog sela. Veruje da lokalitet Mramorje zaslužuje veću pažnju arheologa.
- Verujem da zajedno možemo doći do odgovora na pitanje ko je i kako ovde živeo pre nas. Za Zagone, ali i celu regiju Semberije i Majevice, ovo može da bude važna tačka i putokaz da bolje i pravilnije sagledamo istoriju ovog podneblja - kaže Matić.

Vredni spomenici

Direktor Muzeja Semberije Mirko Babić, koji je u više navrata posetio njivu Milana Maksimovića u Gornjim Zagonima, smatra da se radi o vrednom arheološkom nalazištu.

- Mislim da se radi o srednjovekovnom nadgrobnom spomeniku stećku-sljemenjaku na postamentu. U ovom području gde nema kamena, radi se o retkom nalazu i utoliko je njegov značaj veći. O veličini nekropole i arheološkom nalazištu odgovore mogu dati samo nova detaljnija istraživanja. Prema našoj proceni, za arheološka iskopavanja potrebno je oko 6.000 maraka. Radovi bi sigurno dali konkretnije odgovore na sva naša pitanja, ali bi možda otvorili i neka nova - kaže Babić.

Saša Mirić

http://www.pressrs.ba/sr/vesti/vesti_dana/story/14015/Oranica+puna+ste%C4%87aka.html

U monografiji sela Zagoni kod Bijeljine autora Branka Matića, koja je objavljena prije dvije godine, u tekstu pod naslovom “Tragovi bogumilstva” piše:

“U Gornjim Zagonima, na imanju Čede Maksimovića, nalaze se dva stećka, oba izvađena iz zemlje i sa svoga mjesta pomjereni dublje u šumu kako bi se njiva mogla bez smetnji orati. Međutim, na toj njivi se nalaze vidljivi ostaci još neke neistražene građevine (vjerovatno nekog sakralnog objekta), čiji temelji onemogućavaju dublje oranje. Cijeli region naziva se Mramorje (u narodu: Mamorje) gdje se pretpostavlja nalazište neke nekropole”.

Stećci, za koje u potpisu ispod fotografije, piše da najvjerovatnije potiču iz 14. vijeka našli su se i na naslovnoj strani korica ove monografije.

Prvo kamenje na ovoj njivi iskopano je još šezdesetih godina. Tada je njivu obrađivao poljoprivrednik iz ovog sela Stevan Maksimović. U selu nema ni stijena ni kamenoloma. Prvo ozbiljnije mjesto gdje ima kamena je Baljak u susjednoj opštini Ugljevik, a to je dvadesetak kilometara daleko. Prije rata na ovu njivu dolazili su arheolozi iz Tuzle i po njima radi se o nadgrobnom spomeniku iz 14. vijeka. U selu se kratko o tome pričalo i sve je prošlo u stilu “svako čudo za tri dana”.

Međutim, u posljednje vrijeme stećci iz Zagona su zainteresovali mnoge. Jer, dosta je teško objašnjivih činjenica u vezi s njima. To je bio razlog da mještani pozovu arheologe da istraže Mramorje, a ako bude trebalo i susjedne njive. Njiva, koja je vlasništvo Milana Maksimovića, poljoprivrednika iz Zagona, obiluje “čudnim kamenjem” i traktor ih izore već na dubini od 10 do 20 centimetara. Mještani vjeruju da se radi o vrijednom arheološkom nalazištu. Sličnog mišljenja je i mr Mirko Babić, direktor Muzeja Semberije iz Bijeljine. Po njegovom mišljenju riječ je o vrijednom arheološkom nalazištu, vjerovatno o srednjevjekovnim nadgrobnim spomenicima stećcima – sljemenjacima na postamentu.

U selu se s koljena na koljeno prenose legende. Jedni kažu da se radi o starom groblju, drugi o porušenoj crkvi, a ima i onih nešto bolje maštovitih, koji kažu da se ispod kamenih blokova nazi zakopano – blago.

Kakve tajne krije Mramorje?

To je pitanje na koje bi odgovor mogli dati samo arheolozi. Naravno, poslije obimnih istraživanja. A za tako nešto potrebno je obezbijediti sredstva.



http://poljoprivredaiselo.com/2012/05/kakve-tajne-krije-mramorje/