II faza sistematskih arheoloških istraživanja na lokalitetu Samograd u Prijelozima kod Bijelog Polja
POSTED 11/09/2017 POLIMSKI MUZEJ
U ovoj kampanji, u trajanju od 40 radnih dana, radovi su sprovedeni u tri izdvojena sektora:

Sektor I, na bazilici „extra muros“ istražena je mala nekropola formirana na prostoru naosa. Sistematski su istraženi osteološki ostaci 40 sahranjenih  pokojnika, a na osnovu rijetkih nalaza možemo reći da nekropola pripada ranom srednjem vijeku. Uporedo sa istraživanjima sprovedene su i konzervatorske mjere na otkrivenim arhitektonskim ostacima bazilike.

Na dijelu zapadnog bedemskog zida, južno od vrata utvrđenja, otvoreno je spoljašnje platno zida radi sagledavanja stanja i planiranja budućih arheoloških i konzervatorskih radova na ovom prostoru. Na ovom dijelu bedemskog zida, spoljašnje platno je otvoreno u dužini od 54 metra, a očuvano je do prosječne visine od  1,00 do 1,80 metara.



Sektor II, obuhvata prostor južno od bedemskih zidova utvrđenja, mjesto na kojem smo pretpostavili da se nalazi južna nekropola. Na prostoru oko kuće Vučića Nedovića otvorene su tri ispitne sonde, dimenzija 3,00 x 3,00 metra i otkrivena su dva skeleta sa bogatim grobnim prilozima koji pripadaju rimskom periodu.




Sektor III, obuhvata prostor unutrašnje bazilike koja se nalazi na istočnoj strani utvrđenja, na prelazu iz donjeg dijela utvrđenja ka akropoli. Na ovom prostoru, između dvije prirodne stijene, otkriveni su ostaci bazilike na kojoj se jasno izdvajaju dvije građevinske faze. Prvobitno je podignuta jednobrodna bazilika sa apsidom na istočnoj i sa troje vrata na zapadnoj strani naosa. Još jedna vrata su se nalazila na južnom zidu i vodila su u uzan prostor između bedema, bazilike i stijene koja se nalazi na južnoj strani bazilike. U drugoj građevinskoj fazi uz zapadnu fasadu  prizidan je narteks širok 10,00, a dug 5,00 metara. U ovoj obnovi u naosu su prizidane klupe duž zapadnog, južnog i sjevernog zida dok je u apsidi podignut sintronos. U jugozapadnom uglu narteksa podignuta je nadzemna grobnica, istovjetna onoj otkrivenoj na „bazilici extra muros.“ Na osnovu nađenog pribora za krštenje i obrednih posuda, sa sigurnošću možemo reći da su obije bazilike podignute i obnovljene u gotovo istom vremenskom periodu. Istraživanja su realizovana na osnovu Rješenja  Uprave br. UP/I 03-99/2014-5 0d 7.07. 2017. godine

III faza arheoloških i konzervatorskih istraživanja na lokalitetu Samograd
POSTED 11/09/2018 POLIMSKI MUZEJ


Programom zaštite i očuvanja kulturnih dobara za 2018. godinu, od strane Ministarstva kulture Crne Gore(koje je i obezbijedilo sredstva) ,Polimski muzej Berane je u periodu od 03.08. pa do 03.09.2018.godine sproveo arheološka i konzervatorska istraživanja na lokalitetu Samograd,selo Prijelozi,Opština Bijelo Polje.Ova istraživanja su nastavak kampanja koje muzej sprovodi već treću godinu za redom na ovom lokalitetu. Do sada su na ovom lokalitetu pronađeni arhitektonski ostaci dvije bazilike impozantnih dimenzija (bazilika extra muros i intra muros), otkriveno je spoljašnje platno zapadnog bedema u dužini od 50 m, otkrivena je nekropola u neposrednoj blizini utvrđenja . Pored ostataka nepokretnih kulturnih dobara ,pronađen je i bezbroj pokretnih dobara koji će u nekom budućem periodu upotpuniti kulturnu baštinu Gornjeg Polimlja , a samim tim i Crne Gore.

U III fazi ,kako je i nazvana ovogodišnja kampanja, istražen je prostor od 120 m² unutar antičkog utvrđenja i to u dijelu uz zapadni bedem sa unutrašnje strane. Pronađeni su arhitektonski ostaci dva objekta koji su izrađivani u različitim vremenskim periodima. Stariji objekat je dimenzija 15,00 x 7,00 m. Izrađen je od kamenih blokova ,klesanih sa jedne strane,slaganih u pravilne redove i vezani krečnim malterom. Drugi, mlađi objekat predstavlja ostatke zida koji je rađen u tehnici „suhozida“. Obrađeni blokovi, sa jedne strane, su slagani u pravilne redove i spajani su zemljom,tj. blatom. Ovaj objekat je dimenzija 4,00 x 4,00 m i praktično se nalazi u okvirima starijeg objekta. Pored arhitektonskih ostataka oba objekta nađeno je dosta fragmenata keramike ,bronzanih i gvozdenih predmedmeta koji datiraju od IV do VI vijeke nove ere.

Uporedo sa arheološkim istraživanjima na ovom lokalitetu izvršena je preventivna sanacija i konzervacija arhitektonskih ostataka bazilike „intra muros“, koje smo otkrili u prošlogodišnjoj kampanji.


23
Arhitektonski ostaci objekata sa unutrašnje strane zapadnog bedema



41
Preventivna sanacija i konzervacija ostataka zidova bazilike „intra muros“