Hitskin.com
Prvi put u istraživanjima učestvuje ekipa instituta „Ludvig Bolcman” iz Beča, sa georadarom koji otkriva građevine i do pet metara ispod zemlje
Roland Filcvizer i Vujadin Ivanišević Foto M. MomčilovićRoland Filcvizer i Vujadin Ivanišević Foto M. Momčilović
Na lokalitetu Caričinog grada (Justinijana Prima) iz šestog veka, gde je otkriveno dvanaest crkava, otkrivene su još dve nakon dugogodišnjih istraživanja na ovom lokalitetu, koje predvodi profesor dr Vujadin Ivanišević. Ovo je još jedan od dokaza da je Caričin grad nepresušna riznica.
– Caričin grad je nepresušni izvor otkrića i novih saznanja, bez obzira što se ovde radi preko sto godina i što je dosta toga otkriveno. Ovo je prva ovogodišnja kampanja koja je započela 17. marta i trajaće do 27. marta. Fokusirali smo se na ono što je u evropskoj arheologiji trenutno važan pravac istraživanja, a to su nedestruktivne i neinvazivne metode. To znači da nema iskopavanja, nego radimo geofizička istraživanja na širem području, da bismo dobili sliku o nekadašnjoj strukturi tih antičkih i urbanih centara. Zbog toga smo i požurili pre nego što krene vegetacija – otkriva za „Politiku” Ivanišević.
Naime, i osamdesetih i devedesetih godina ovde su rađena geofizička istraživanja, ali drugim metodama – geoelektrikom i geomagnetom. Stručnjaci su pogledali rezultate tih istraživanja i odlučili da ovom prilikom rade georadarom koji omogućava bolji uvid u geofiziku. U tom cilju je i došla iskusna ekipa instituta „Ludvig Bolcman” iz Beča, partner Rimsko-germanskog muzeja iz Majnca koji već nekoliko godina sarađuje sa Arheološkim institutom iz Beograda na projektu Caričinog grada i koji finansira prvu ovogodišnju kampanju.
Stručnjaci instituta „Ludvig Bolcman” su konstruisali georadar i uradili softver prilagođen arheološkim istraživanjima i sa tom mašinom već su radili oko čuvenog Stounhendža, na Karnutumu, a angažovani su i na istraživanjima vikinških naselja u Norveškoj. Zahvaljujući toj mašini, pored četiri novootkrivene crkve, pronađeno je i petnaestak objekata koji se nisu videli u ranijim geoistraživanjima.
Po Ivaniševićevim rečima, među najznačajnijim rezultatima ove kampanje je otkriće još jedne bazilike iznad mesnog groblja u ataru sela Štulac. U središtu tog ranovizantijskog utvrđenja se nalazi Crkva Svetog Ilije s kraja 19. veka. – Tu je otkrivena velika trobrodna crkva sa naosom, narteksom i velikim atrijumom. To daje potpuno novu dimenziju, ne samo tom utvrđenju, nego samom Caričinom gradu. Njene dimenzije su 30×15 metara i spada u najveće crkve na ovom lokalitetu. Drugu smo otkrili u selu Svinjarica i tu najverovatnije postoji još jedna koja će biti predmet istraživanja u nekoj od narednih kampanja. Od velikog značaja je i otkriće još dve crkve u donjem gradu. Ovo je izuzetan nalaz, imaju različite osnove, što je takođe jedinstveno – ističe naš sagovornik.
Krajem juna i početkom jula, ukoliko se obezbedi novac, počeće uobičajena iskopavanja u kojima već godinama učestvuju francuski arheolozi, a od pre nekoliko godina i Rimsko-germanski muzej iz Majnca. Za novembar je planirana i treća kampanja koja će biti fokusirana na istraživanja antičkog rudarstva na području zapadnog dela Leskovačke kotline. Istraživaće se masiv oko Leca, Caričinog grada i Sijarinske Banje. Cilj je da se istraži i taj segment ekonomije antičkog društva ili kasnovizantijskog perioda. Naime, arheolozima su poznati podaci o antičkom rudarstvu, ali je nepoznanica kako se odvijalo rudarstvo u šestom veku.
Milan Momčilović
(Politika)
Roland Filcvizer i Vujadin Ivanišević Foto M. MomčilovićRoland Filcvizer i Vujadin Ivanišević Foto M. Momčilović
Na lokalitetu Caričinog grada (Justinijana Prima) iz šestog veka, gde je otkriveno dvanaest crkava, otkrivene su još dve nakon dugogodišnjih istraživanja na ovom lokalitetu, koje predvodi profesor dr Vujadin Ivanišević. Ovo je još jedan od dokaza da je Caričin grad nepresušna riznica.
– Caričin grad je nepresušni izvor otkrića i novih saznanja, bez obzira što se ovde radi preko sto godina i što je dosta toga otkriveno. Ovo je prva ovogodišnja kampanja koja je započela 17. marta i trajaće do 27. marta. Fokusirali smo se na ono što je u evropskoj arheologiji trenutno važan pravac istraživanja, a to su nedestruktivne i neinvazivne metode. To znači da nema iskopavanja, nego radimo geofizička istraživanja na širem području, da bismo dobili sliku o nekadašnjoj strukturi tih antičkih i urbanih centara. Zbog toga smo i požurili pre nego što krene vegetacija – otkriva za „Politiku” Ivanišević.
Naime, i osamdesetih i devedesetih godina ovde su rađena geofizička istraživanja, ali drugim metodama – geoelektrikom i geomagnetom. Stručnjaci su pogledali rezultate tih istraživanja i odlučili da ovom prilikom rade georadarom koji omogućava bolji uvid u geofiziku. U tom cilju je i došla iskusna ekipa instituta „Ludvig Bolcman” iz Beča, partner Rimsko-germanskog muzeja iz Majnca koji već nekoliko godina sarađuje sa Arheološkim institutom iz Beograda na projektu Caričinog grada i koji finansira prvu ovogodišnju kampanju.
Stručnjaci instituta „Ludvig Bolcman” su konstruisali georadar i uradili softver prilagođen arheološkim istraživanjima i sa tom mašinom već su radili oko čuvenog Stounhendža, na Karnutumu, a angažovani su i na istraživanjima vikinških naselja u Norveškoj. Zahvaljujući toj mašini, pored četiri novootkrivene crkve, pronađeno je i petnaestak objekata koji se nisu videli u ranijim geoistraživanjima.
Po Ivaniševićevim rečima, među najznačajnijim rezultatima ove kampanje je otkriće još jedne bazilike iznad mesnog groblja u ataru sela Štulac. U središtu tog ranovizantijskog utvrđenja se nalazi Crkva Svetog Ilije s kraja 19. veka. – Tu je otkrivena velika trobrodna crkva sa naosom, narteksom i velikim atrijumom. To daje potpuno novu dimenziju, ne samo tom utvrđenju, nego samom Caričinom gradu. Njene dimenzije su 30×15 metara i spada u najveće crkve na ovom lokalitetu. Drugu smo otkrili u selu Svinjarica i tu najverovatnije postoji još jedna koja će biti predmet istraživanja u nekoj od narednih kampanja. Od velikog značaja je i otkriće još dve crkve u donjem gradu. Ovo je izuzetan nalaz, imaju različite osnove, što je takođe jedinstveno – ističe naš sagovornik.
Krajem juna i početkom jula, ukoliko se obezbedi novac, počeće uobičajena iskopavanja u kojima već godinama učestvuju francuski arheolozi, a od pre nekoliko godina i Rimsko-germanski muzej iz Majnca. Za novembar je planirana i treća kampanja koja će biti fokusirana na istraživanja antičkog rudarstva na području zapadnog dela Leskovačke kotline. Istraživaće se masiv oko Leca, Caričinog grada i Sijarinske Banje. Cilj je da se istraži i taj segment ekonomije antičkog društva ili kasnovizantijskog perioda. Naime, arheolozima su poznati podaci o antičkom rudarstvu, ali je nepoznanica kako se odvijalo rudarstvo u šestom veku.
Milan Momčilović
(Politika)